گردوی بوانات

الف) تولید پایه بذری:

1- آماده سازی بذر برای کاشت:
بذرها را از درختانی انتخاب نمود که سالم، دارای قدرت رشد خوب وترجیحا زودبارده باشند. سوراخ قاعده پوست چوبی دانه ها باید تا حد امکان بسته تر باشد. درصدمغز (نسبت مغز به پوست) باید بالای 50 درصد باشد. ضخامت پوسته چوبی باید متوسط تا ضخیم باشد. مغز گردو باید به رنگ کرم روشن، فاقدفرورفتگی های فراوان و دارای طعم ومزه خوب باشد و به آسانی از پوسته چوبی و دیواره های داخلی جدا شود(اصطلاحا سوزنی نباشد). بذرهای گردو برای جوانه زنی نیازمند سپری کردن یک دوره سرمائی می باشند که این نیاز سرمائی با قرارگیری آنها بمدت 8-6 هفته در دمای حدود 5 درجه (دمای یخچال) در شرایط مطلوب برطرف می شود. درطول این دوره ، از خشک شدن بذرها ، باید جلوگیری شود .هوای کافی باید به بذرها برسد.
پس از این عملیات بذرها آماده کاشت می باشند.

2- کاشت بذر در خزانه:
معمولا بذرهای گردو را در عمق 10 سانتیمتری وبا فاصله 10 تا 20 سانتیمتر از یکدیگر در کنار جویهائی به پهنا و ارتفاع حدود 20 سانتی متر و پشته هائی به پهنای 80 سانتی متر می کارند برخی از خزانه دارها روی هر پشته دو ردیف بذر می کارند. قبل از کاشت بذر باید زمین را آبیاری کرد و چند روز به حال خود گذاشت تا رطوبت آن به حد تعادل برسد وباصطلاح گاورو شود. بذرها را باید در محدوده خط داغ آب (یعنی با فاصله حدود 15 سانتی متر از کنار جوی) بر روی پشته ها کاشت. اگر رطوبت خاک خیلی زیاد باشد، دانه های گردو پوسیده وفاسد می شوند واگر رطوبت آن خیلی کم باشد ، رویش دانه به تاخیر می افتد بهترین حالت قرارگیری بذر در زمین حالتی است که دانه گردو به پهلو بر روی زمین قرار داده شود. در این حالت درصد جوانه زنی بذرهای گردو افزایش می یابد. معمولا در یک هکتار خزانه می توان حدود 100 هزار اصله نهال تولید کرد که 50 تا60 هزار از آنها قابل کاشت در زمین اصلی هستند.بطور معمول بلندی نهالهای یکساله در خزانه 50 تا 70 سانتی متر است و در دو سالگی بلندی نهالها به 90 تا 120 سانتی متر می رسد.

ب). پیوند پایه های بذری گردو

بطور کلی روش پیوند بهترین راه تکثیر غیرجنسی در گردو می باشد. سایر روشهای تکثیر رویشی مثل قلمه، خوابانیدن و ریزازدیادی یا بسختی جواب می دهند و یا به صورت تجارتی متداول نشده است.

• مطلب صرفا یک مطلب عمومی است اگر به صورت تخصصی و حرفه ای قصد باغداری درخت گردو را دارید و این که قصد تاسیس باغ گردو را دارید کتاب چاپی سیر تا پیاز درخت گردو برای شماست.
• سیر تا پیاز درخت گردو برای باغداری درخت گردو لازم است، هر فردی که در حوزه درخت گردو فعالیت می کند و یا قصد احداث باغ گردو را دارد باید بداند که دنیای باغداری این درخت چه میگذرد و با شیوه های باغداری و نکات اختصاصی این درخت آشنا شود.

در صورتی که شما قصد احداث باغ گردو را دارید کتاب سیر تا پیاز درخت گردو شما را برای یک شروع قوی آماده می کند و دیدگاه شما را نسبت به این درخت تغییر خواهد داد.

برای مطالعه جزییات کتاب روی تصویر زیر کلیک کنید

عوامل موثر در گیرایی پیوند گردو:

1- پایه (Stock ):
در حال حاضر بهترین پایه برای پیوند گردو در ایران ، پایه گردوی ایرانی
( Juglans regia ) می باشد. این پایه با شرایط اقلیمی کشورمان سازگاری دارد. از پایه های بذری قوی دوساله که پوست آن براحتی از چوب جدا می شود می توان برای پایه پیوندی استفاده نمود.

2- پیوندک ( Scion):
معمولاً پیوندک از بهترین ارقام گردو تهیه می گردد که باید از ارقام با باردهی جانبی (Lateral) ، دارای پوست نازک، مغز روشن و توپر، پرمحصول و مرغوب ودیربرگده پیوندک تهیه شود. درکشورمان با توجه به تحقیقات انجام گرفته در سالیان اخیر،ژنوتیپ ها و ارقامZ63، Z67، Z30، Ronde de Montignac، Chandler، Lara، Pedro، و Hartleyمورد تایید تحقیقات بوده و دارای خصوصیات مطلوب کمی و کیفی هستند. البته از ژنوتیپهای برتر استانها که مورد تایید مدیریت باغبانی و کمیته فنی نهال بوده و دارای خصوصیات فوق الذکر باشند نیزمی توان پیوندک تهیه نمود.

3- نوع پیوند ( Type of grafting):
پیوند گردو به دو صورت انجام می گردد:
الف – پیوند شاخه ( Grafting ) که در فصل خواب و زمستان انجام می شود.
ب – پیوند جوانه ( Budding ) که در فصل بیداری و در بهار و تابستان انجام می شود.

4- دمای مناسب پیوند گردو:
محدوده دمایی مناسب برای پیوند گردو بین 30-20 درجه ( دمای مطلوب 26 درجه)
می باشد. بایستی زمان پیوند را طوری انتخاب نمود که بعد از عمل پیوند، بمدت 4هفته دمای فوق الذکر موجود باشد تا بیشترین گیرایی پیوند حاصل شود. در پیوند فصل خواب نیز برای تامین دمای فوق الذکر می توان از انرژی برق یاآب گرم استفاده نمود.

این موضوع گوشه ای از کتاب از سیر تا پیاز درخت گردو بود که به عنوان برترین کتاب سایت منتشر شده از مجموعه گردوی بوانات  با درصد رضایت 97.8 درصد  است اگر در حوزه باغداری درخت گردو فعالیت میکنید و یا قصد تاسیس باغ گردو را دارید به شما توصیه میکنیم این کتاب را مطالعه فرمایید

مجموعه گردوی بوانات تولید کننده نهال نخبه کوهستانی و نیمه کوهستانی و همچنین با بیش از 5 سال تحقیقات گسترده در سراسر ایران فعالیت میکند

در بهار ۱۳۹۶ این کتاب را که نتایج تحقیقات این مجموعه می باشد را در اختیار عموم قرار داد برای تهیه کتاب روی تصویر زیر کلیک کنید

5- رطوبت مناسب پیوند گردو:
میزان رطوبت مورد نیاز محیط نیز برای تشکیل کالوس حداقل بین 60-45 درصد می باشد. توصیه می گردد عمل پیوند زنی در صبح زود و روزهای خنک و بدون باد انجام شود. ضمناً در حین انجام پیوند، پیوندک را نباید در معرض نور خورشید قرار داد و برای جلوگیری از خشک شدن باید آنرا در گونی یا حوله مرطوبی پیچید.
ضمناً به منظور حفظ رطوبت و افزایش درصد گیرایی پیوند، ضروری است محل پیوند در خلاف جهت تابش نور مستقیم خورشید قرار گیرد. بهمین دلیل در نهالستانهای شمالی-جنوبی محل پیوند در قسمت شمال شرقی پایه در نظر گرفته میشود.

6- تهیه و آماده سازی پیوندک:
پیوندک از ارقام و ژنوتیپهای برتری تهیه می شود که دارای خصوصیاتی نظیر باردهی جانبی بالا، محصول زیاد، نسبت مغز به پوست بالا، رنگ مغز روشن ، دیربرگدهی و غیره می باشد. معمولاً شاخه هایی با طول 160-60 سانتی متر و قطر 16-10 میلیمتر دارای کیفیت مناسبی برای پیوند شاخه هستند. لذا از شاخه هایی برای پیوند استفاده می گردد که سطح مقطع آنها مدور و گرد بوده و حداقل یک متر طول داشته باشند.

بهتر است برای جلوگیری از خشک شدن پیوندکها، آنها را در داخل خاک اره مرطوب و یا پیت ( Peat ) قرارداده و سپس آنها را در داخل کیسه های پلاستیکی پلی اتیلنی بزرگ( نظیر کیسه زباله ) نگهداری نمود تا رطوبت خود را حفظ نمایند. در پیوند وصله ای بهترین جوانه ها از قسمت های میانی شاخه های یکساله وبا رشد رویشی مطلوب حاصل می شود. همچنین تهیه جوانه از پیوندکهای خشبی سال قبل که در انبار سرد نگهداری شده باشند نیز موفقیت بالایی را نشان داده است.

8- وسایل پیوند زنی و چسب پیوند:
معمولاً برای بستن محل پیوند از نوارهای مخصوص پارچه ای چسبدار، نوارهای پلاستیکی قابل کشیدن و یا لاستیک می توان استفاده کرد.

برای پوشانیدن محل پیوند می توان از چسب پیوند استفاده نمود. همچنین می توان از Latex ، موم، پارافین، چسب باغبانی و رزین نیز استفاده کرد. این مواد باعث حفظ رطوبت پیوند شده و از خشک شدن آن جلوگیری می نماید.

9- پیوند وصله ای ( Patch budding ) :
پیوند وصله ای موفقترین روش در بین پیوندهای جوانه در گردو می باشد. بهترین زمان اجرای این پیوند در کرج و شرایط مشابه آن از نیمه دوم تیرماه تا اوایل مرداد می باشد که درصد موفقیت آن به 60 – 40 درصد می رسد . البته در استانهای شمالی کشور ( مازندران، گلستان، گیلان ) می توان این نوع پیوند را در اواخر مرداد تا شهریور نیز انجام داد که پس از گذراندن زمستان ملایم ، نهالهای پیوندی در بهار سال بعد، موفقیت زیادی در گیرایی پیوند نشان می دهند. در پیوند تیرماه درجه حرارت مناسب بین30- 20 درجه سانتیگراد ( متوسط 26- 25 درجه ) می باشد دو برش افقی بطول 5/2 سانتی متر روی پایه و پیوندک ایجاد نموده البته این برشها باید در منطقه صافی از پایه که حدود 20-10 سانتی متر بالاتر از سطح خاک می باشد انجام شود. سپس بوسیله چاقوی دو تیغه، دو برش عمودی انجام گرفته و پس از آن با دو برش افقی به یکدیگر وصل میگردند. پوست بریده شده به صورت یک قطعه مستطیلی شکل از پایه جدا می گردد.

این عمل باید در روی قسمت جوانه دار ساقه پیوندک نیز انجام گردد. تحقیقات بعمل آمده، استفاده از پایه های 2 ساله در این نوع پیوند مناسب تر است. توصیه می گردد جوانه هایی که برای تهیه پیوندک مورد استفاده قرار می گیرند از شاخه های صافی که مقطع عرضی آنها کاملاً دایره ای شکل و رنگ پوست آنها خاکستری مایل به قهوه ای است (سبز نیست) تهیه گردند. . ضمناً بایستی فقط از جوانه های سالمی که دارای اندازه درشت تا متوسطی هستند جهت پیوند وصله ای استفاده گردد. استفاده از نوار پیوند یا چسبهای نواری و یا پلاستیک مخصوص محل پیوند را طوری می بندند که فقط نوک جوانه بیرون باشد. 8-6 هفته بعد از انجام عمل پیوند می توان نوار پلاستیکی را با احتیاط باز نمود .

10- پیوند امگا:
بهترین زمان انجام این پیوند اواخر زمستان و اوایل بهار است، این پیوند با استفاده خاصی که پایه و پیوندک را بصورت حرف یونان برش داده و داخل یکدیگر قرار می دهد، زده می شود. قرارگیری پایه و پیوندک در یکدیگر ، محل پیوند را در داخل پارافین ذوب شده ایکه حدود 75-80 درجه سانتی گراد حرارت داده است فرو می برند و پس از آن ، محل قرار داده در پارافین را بلافاصله در داخل آب سرد قرار می دهند. در این روش پایه و پیوندک باید یکساله بوده و پس از درآوردن نهالهای پیوندی از خاک باید آنها را به مدت سه هفته در داخل خاک اره مرطوب در اتاقی با دمای 28-26 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 80٪ قرارداد. سازگاری با هوای بیرون شاخه ها را برای چند روز به یک محیط سایه داری دمای اتاق انتقال داده و سپس تا پائیز بعد آنها را در یک خزانه کاشت. با توجه به اینکه استفاده از این نوع پیوند مستلزم داشتن پایه و پیوندکی با قطر مشخص و یکسان می باشد، ساخت و به کارگیری ماشین های پیوندزنی پیوند امگا در سطح جهانی محدود شده است.

11- پیوند شاخه به کمک روشهای گرمائی:
انجام آزمایشها و تجارب متعدد در خصوص گردو که جوش خوردن پیوندک آن با مشکل مواجه می باشد نشان داده که اگر محل پیوند بمدت حدود 4 هفته پس از انجام پیوند در دما و رطوبت مناسب نگهداشته شود موفقیت گیرایی پیوند بسیار بیشتر می شود. بدین منظور می توان از روشهای مانند هات کالوس مستقیم و غیرمستقیم و کابل گرمازا استفاده نمود.

الف- روش کالوس زایی غیر مستقیم ( Hot callus indirectly )
در این روش دمای محل پیوند در حدود 26-25 درجه سانتیگراد نگهداشته می شود، ولی ریشه ها و جوانه های پیوندک در دمای پایین و حدود 7 درجه نگهداری می شوند. اینکار به منظور جلوگیری از بیداری زود هنگام و قبل از ایجاد ارتباط بین پایه و پیوندک صورت می گیرد. به این منظور محل پیوند در درون شکافهایی که در لوله ای از جنس PVC تعبیه شده قرار می گیرند و از گرمای لوله آب گرم که در درون لوله PVC جریان دارد و یا از گرمای کابلی که بطریق الکتریکی گرمای 27- 24 درجه سانتیگراد تولید میکند ( Hot cable ) بهره مند می شود. برای جلوگیری از خشک شدن پایه و پیوندک آنها را با پارافین پوشش می دهند و یا در خاک برگ قرار می دهند.

ب- روش کالوس زایی مستقیم ( Hot Callus directly )
در این روش ، پس از انجام پیوند، محل پیوند با استفاده از یک کابل با پتانسیل متغیر (BTV-Raychem ) که دمای آن توسط ترموستات در حدود 27 درجه تنظیم می شود گرم نگهداشته می شود. پس از انجام عمل پیوند روی نهالهای یکساله در بهمن و اسفند، محل پیوند با فویل آلومینیومی پوشانده می شود تا دما و رطوبت آن در حد مطلوب حفظ شود.سپس کابل حرارتی (Hot cable ) در محل پیوند قرار می گیرد تا دمای آن را در حدود 27 درجه حفظ نماید.(شکل10) این روش در مقایسه با روش کالوس زایی غیر مستقیم، موفقتر بوده و گیرایی پیوند در آن بیشتر می باشد. ضمناً در این روش نهالها از زمین نهالستان بیرون آورده نشده و در همانجا پیوند می شوند، لذا هیچگونه تنشی به آنها وارد نمی شود و رشد بسیار مطلوبی را نشان می دهند. همچنین توصیه میشود از روشهای مختلف تکثیر در کنار یکدیگر استفاده نمود تا علاوه بر استفاده بهینه از منابع پایه و پیوندک موجود ،میزان موفقیت و راندمان تولید نهال نیز افزایش یابد.